Opublikowany w ubiegłym roku raport „Rządy prawa, nie pieniądza: Jak polski rząd wykorzystuje środki publiczne i fundusze unijne do niszczenia praworządności” zawieźliśmy do Brukseli. Prezes IFP dr Sławomir Dudek rozmawiał tam o wnioskach płynących z raportu z przedstawicielami Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej oraz organizacji pozarządowych, które w swojej misji mają ochronę praworządności.
Jednym z głównych przesłań raportu jest to, że „rządy prawa” oznaczają również przestrzeganie prawa finansowego, wywiązywanie się z obowiązków związanych z odpowiednim rozporządzaniem środkami publicznymi.
Wydatki publiczne powinny być: celowe, przejrzyste, racjonalne i zgodne z literą i duchem prawa.
Raport pokazuje mechanizmy, stosowane przez władze centralne w ostatnich latach, których wynikiem było wielokrotne naruszanie tych zasad. W tym przede wszystkim naruszany był art. 219 Konstytucji, który brzmi: Sejm uchwala budżet państwa na rok budżetowy w formie ustawy budżetowej. Istnienie funduszy prowadzonych w Banku Gospodarstwa Krajowego, których wydatki nie były ujęte w ustawie budżetowej to właśnie naruszenie litery, a zwłaszcza ducha prawa.
Poza tym w raporcie opisano wiele negatywnych przykładów rozporządzania środkami publicznymi w niejasny i uznaniowy sposób, wskutek czego trafiały one na zupełnie inne cele niż początkowo były przeznaczone.
„Z reguły organy Unii Europejskiej tym aspektem praworządności zajmują się mniej, niż np. przestrzeganiem prawa w obszarze wymiaru sprawiedliwości. Tym raportem chcemy zwrócić uwagę na to, że „rule of law” zawiera w sobie „rule of finance law”, a złe rozporządzanie środkami publicznymi nie tylko samo w sobie jest naruszeniem przepisów, ale też może sprzyjać innym działaniom osłabiającym demokrację i praworządność” – mówi dr Sławomir Dudek.
Raport Rządy prawa, nie pieniądza: Jak polski rząd wykorzystuje środki publiczne i fundusze unijne do niszczenia praworządności został przygotowanym przez ekspertów Instytutu Finansów Publicznych, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka i Międzynarodowej Federacji Organizacji Praw Człowieka oraz dziennikarzy: Mariusza Gierszewskiego, Radosława Grucę i Romana Imielskiego.
