22. Niezbędne jest również usunięcie wad mechanizmu wyrównawczego (tzw. janosikowego) stwierdzonych m.in. przez Trybunał Konstytucyjny w postanowieniu sygnalizacyjnym w 2013 r.: selektywny dobór kryteriów predestynujących dane JST do wpłat, zaniżona liczba mieszkańców dużych miast, nadmierny poziom wpłat istotnie ograniczający poziom dochodów własnych, pominięcie aspektu kosztów realizacji zadań.
23. Należy przygotować i wdrożyć nową ustawę o dochodach samorządowych uwzględniającą m.in. wyrównywanie dochodów w oparciu o odmienne koszty jednostkowe usług publicznych w różnych samorządach, subwencję ekologiczną. Celem nadrzędnym jest: stabilność, przewidywalność i adekwatność finansów samorządów w celu zapewnienia odpowiedniej jakości usług publicznych.
24. Zalecana jest również rekompensata dla JST skutków zmian podatkowych z lat 2019-2022 i wprowadzenie rozwiązań systemowych zabezpieczających JST przez skutkami ewentualnych przyszłych zmian prawnych.
25. Budżet samorządu powinien być prowadzony w sposób otwarty i przejrzysty. Wiąże się to ze wspieraniem i inicjowaniem działań zwiększających przejrzystość, demokratyczną kontrolę, otwartość i partycypację obywatelską w kształtowaniu lokalnych budżetów. O ile problemy w zakresie przejrzystości finansów publicznych na poziomie centralnym są ujawniane i szeroko opisywane, to na poziomie lokalnym taka kontrola i presja społeczna nie istnieje lub jest dużo słabsza. Dlatego wraz z decentralizacją równolegle należy wspierać proces zwiększania przejrzystości finansów lokalnych i inicjowania większego zainteresowania lokalnych społeczności finansami swojego samorządu.
