Projekt Instytutu Finansów Publicznych

#TAKdlaCRU

Projekt Instytutu Finansów Publicznych, poświęcony Centralnemu Rejestrowi Umów (niezbędnemu narzędziu w rękach obywateli), który zapewnia większą przejrzystość i kontrolę nad wydatkami publicznymi.

#TAKdlaCRU

Czym jest Centralny Rejestr Umów (CRU)?

Centralny Rejestr Umów (CRU) to system teleinformatyczny stworzony dla podmiotów realizujących zadania publiczne, którego celem jest udostępnianie informacji o umowach przez nie zawieranych. Jego implementacja w Polsce pozwoli w sposób skuteczny i bezpośredni zwiększyć przejrzystość i jawność wydatków publicznych oraz kontrolę obywatelską nad finansami publicznymi.

Niestety, wdrożenie CRU napotkało na pewne opóźnienia i zmiany legislacyjne. Pierwotnie jego uruchomienie planowano na lipiec 2022 roku, jednak termin ten został przesunięty na 1 stycznia 2024 roku. Aktualnie obowiązek przekazywania informacji o zawartych umowach ma wejść w życie dopiero 1 stycznia 2026 roku.

806

dni minęło od pierwszej próby wprowadzenia CRU*

* CRU miał pierwotnie wejść w życie 1 lipca 2022 r.

Wprowadzenie Centralnego Rejestru Umów w Polsce niesie ze sobą wiele korzyści zarówno dla administracji publicznej, biznesu, jak i obywateli. Oto najważniejsze z nich:

Dostęp do informacji publicznej

Obywatele oraz organizacje pozarządowe mają łatwiejszy dostęp do informacji o działalności instytucji publicznych, co sprzyja ich większemu zaangażowaniu w życie publiczne oraz daje większą kontrolę społeczną – zapobiega nadużyciom.

Efektywność zarządzania

Centralny rejestr umów umożliwia lepszą koordynację i kontrolę wydatków publicznych, co przyczynia się do bardziej efektywnego zarządzania środkami finansowymi i sprzyja lepszemu planowaniu budżetowemu.

Ograniczenie korupcji

Ujawnienie danych o umowach utrudnia zawieranie umów na niekorzystnych warunkach i przeciwdziała korupcji, dzięki czemu procesy zakupowe stają się bardziej uczciwe.

Poprawa konkurencyjności

Przejrzystość umów może zachęcać większą ilość przedsiębiorstw do uczestnictwa w przetargach, zwiększając konkurencyjność i potencjalnie obniżając koszty zamówień publicznych.

Standaryzacja procedur

Centralny rejestr umów pomaga w standaryzacji procesów zawierania umów w administracji publicznej, co ułatwia ich porównywanie i ocenę.

Promowanie dobrych praktyk

Upublicznienie umów może prowadzić do identyfikacji i promowania najlepszych praktyk w zawieraniu i realizacji umów przez instytucje publiczne.

Przykładowe rejestry w innych krajach

Centralne Rejestry Umów od lat z powodzeniem funkcjonują w wielu krajach europejskich, przynosząc wymierne korzyści w zarządzaniu finansami publicznymi. Na przykład na Słowacji, wprowadzenie rejestru doprowadziło do znacznego ograniczenia niegospodarności finansowej, co skutkowało spadkiem kosztów zamówień publicznych o prawie jedną trzecią już w pierwszym roku jego działania.

Słowacja

wprowadzenie 01.01.2011

Czechy

wprowadzenie 01.06.2016

Portugalia

wprowadzenie 01.01.2008

Dowiedz się więcej

Zachęcamy do zgłębienia tematu Centralnego Rejestru Umów, który odgrywa kluczową rolę w transparentności finansów publicznych. Przeczytaj nasze opracowania, aby dowiedzieć się więcej o korzyściach płynących z jego wdrożenia oraz o tym, jak wpływa na efektywność i przejrzystość w zarządzaniu publicznymi środkami. Poznaj opinie ekspertów i bądź na bieżąco z najnowszymi analizami Instytutu Finansów Publicznych.